Bolu İl Sağlık
Müdürlüğü Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Birimi Diyetisyen Merve Açar,
yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde Kurban etlerinin tüketilmesi, pişirilmesi ve
saklamasına yönelik uyarılarda bulundu. Açar, “Bayram sabahı hafif bir kahvaltı
ile güne başlanmalı, etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi yöntemler
tercih edilmeli ve kırban etleri birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara
ayrılarak buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda sarılmalı ve buzdolabının buzluk
kısmında ya da derin dondurucuda saklanmalıdır” dedi.
Bolu İl Sağlık Müdürlüğü Sağlıklı Beslenme ve Hareketli
Hayat Birimi Diyetisyen Merve Açar, Kurban Bayramına sayılı günler kala,
vatandaşlara önemli tavsiyelerde bulundu ve bayramların öneminden bahsetti.
Açar; “Ah nerde eski bayramlar” der geçmiş
bayramları arar dururuz, yalnız gelişen teknolojiye, hayat şartlarına ayak
uydurma yolunda elimizdekileri de kaybederiz. Artık bizim için bayram, bayram
tatili, bayram indirimleri, bayram turları, bayram mesajları halini alıvermiş
olarak buluruz. Yine de bayramları sevinç ve neşe içinde dolu dolu geçirmek
için çaba sarf etmeliyiz.
Gelelim kurban bayramının temel taşı kurban etine. Et,
normal zamanların aksine bayramda neredeyse her öğün sofralarda bulunuyor. Buna
bir de tatlılar börekler eklendiğinde, obezite, kalp hastalıkları, mide
hastalıkları, tansiyon problemlerine kadar birçok sağlık sorununa davetiye
çıkarılmış oluyor. Bu hastalıklar da göz önünde bulundurularak yediğimiz etin
miktarına, saklama koşullarına ve pişirme şekline dikkat etmemiz gerekmektedir.
Kurban bayramında; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine,
porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılması için alınması
gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp her zaman özen
gösterilmelidir. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha yüksek
olduğu için; kalp-damar hastalığı, diyabet (şeker) ve yüksek tansiyonu olan
kişiler. Kurban Bayramı’nda yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeli ve aşırıya
kaçmamalıdır” ifadelerini kullandı.
“KAHVALTI İLE GÜNE
BAŞLANMALI”
Bayram sabahı hafif bir kahvaltı ile güne başlanması
gerektiğine dikkat çeken Merve Açar; “Kahvaltıda kızartma, kavurma yöntemleriyle
pişirilmiş besinler yerine, domates, salatalık, maydanoz, taze biber vb. çiğ
sebzeler bolca tüketilmeli, az tuzlu peynir tercih edilmelidir. Sucuk, salam,
sosis vb. yağlı besinlerden, börek vb. hamur işi gıdalardan sakınılmalıdır.
Ekmek olarak tam tahıl ekmeklerinin tercih edilmesi kan şekerini kontrol
altında tutar ve tokluk hissi verir.
“TATLI TÜKETİMİNE
DİKKAT EDİLMELİ”
Ramazan Bayramı süresince bahsi geçen rahatsızlıklar
yaşanmaması için, şeker ve şekerli gıdaların (tatlılar, çikolata vb.)
tüketimine dikkat edilmeli, tatlı tüketimi çok isteniyorsa hamurlu, şerbetli
tatlılar yerine küçük porsiyonlar halinde sütlü tatlılar, taze veya az miktarda
kuru meyveler; şerbetler yerine şekersiz veya az şekerli komposto/hoşaf suları,
az şekerli limonata, ayran gibi içecekler sunulmalıdır.
Kırmızı et yüksek miktarda demir minerali içeriyor. Demirin
daha iyi kullanılması için C vitaminine ihtiyaç vardır. Bu nedenle de
yemeklerin yanında bol miktarda limonlu ve sirkeli yeşil yapraklı salata
bulundurulmasına özen göstermek gerekiyor. Ayrıca, bayramda da fizisel aktivite
unutulmamalı, mümkün olduğunca bayram ziyaretlerine yürüyerek gidilmeli,
asansör yerine merdivenler tercih edilmelidir” açıklamasında bulundu.
KURBAN ETLERİNİ NASIL
PİŞİRMELİYİZ?
Kurban Bayramı’nda etin miktarına dikkat edeceğimiz kadar,
pişirme yöntemlerine de dikkat etmeliyiz, öncelikle etlerin pişirilmesinde
haşlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartmalardan kaçınılmalıdır.
Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi çeşitli kanserojen
maddelerin oluşumuna neden olabileceği için tercih edilmemelidir. Etlerin tek
başına değil de sebzelerle birlikte pişirilmesi veya tüketilmesi, besin
çeşitliliğinin sağlanması açısından sağlıklı bir yöntemdir.
Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave
yağ eklenmemelidir. Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et yemeklerinde
kullanılmasından kaçınılmalı, etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki
uzaklık eti yakmayacak ve “kömürleşme” sağlamayacak şekilde
ayarlanmalıdır.
“HİJYEN KURALLARI
İHMAL EDİLMEMELİ”
Kurbanlığınızın satın almadan önce veteriner kontrolünden
geçtiğinden emin olmalısınız. Özellikle Kurban Bayramlarında çok sayıda
hayvanın kesilmesi, kesim öncesi ve kesim sonrası gereken kontrol ve hijyen
kurallarına dikkat edilmemesi, kesilen hayvanlara ait etlerin tüketiminde
(saklama, hazırlama, pişirme) vb. gerekli hassasiyetin gösterilmemesi birçok
zoonoz hastalığın yayılmasına zemin hazırladığı gibi çok sayıda insanımızın da
bu hastalıklara yakalanmasında neden olabilmektedir. Etler kesinlikle çiğ veya
az pişmiş olarak tüketilmemeli, bazı zoonoz hastalıkların çiğ veya az pişmiş
etlerin yenmesiyle bulaştığı akıldan çıkarılmamalıdır. En önemlisi hayvanların
kesilmesi, yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası,
pişirilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen kuralları ihmal
edilmemelidir.
KURBAN ETİ NASIL
TÜKETİLMELİ?
Etin sindirilmesi zor bir besin olduğuna değinen ve pişirme
yöntemlerine dikkat çeken Açar; “Etler sindirimi zor olan besinlerdir. Yeni
kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik, hem pişirmede hem de sindirimde
zorluğa yol açar Özellikle mide-bağırsak hastalığı olan kişiler kurban etlerini
hemen tüketmemeli, buzdolabında birkaç gün beklettikten sonra, haşlama veya
ızgarada pişirme yöntemiyle pişirerek tüketmelidir. Genel olarak sakatat
tüketimi de artmaktadır. Özellikle kolesterol hastalan ile kalp-damar hastalığı
riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır” diye konuştu.
KURBAN ETLERİNİ NASIL
SAKLAMALIYIZ?
Merve Açar, kurban eti ve saklanması konusunda da dikkat
edilmesi gerekenleri belirterek; Kurban Bayramı da tüketime devam edilmesi
amacı ile etler genelde saklanır. Kesilen etlerin korunması ve saklanması insan
sağlığı açısından çok önemlidir. Peki, saklarken nelere dikkat etmeliyiz?
Kurban etleri, büyük parçalar şeklinde değil, birer yemeklik
olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine veya yağlı kâğıda
sarılmalı ve buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır.
Bu şekilde hazırlanan etler, buzlukta -2 derecede birkaç hafta, -18 derece
derin dondurucuda ise daha uzun süreyle saklanabilir.
Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir.
Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi bazı mikroorganizmalar için üreme
ortamı oluşturur ve bu da sağlığımızı tehdit eder. Çözünen et hemen pişirilmeli
ve tekrar dondurulmamalıdır. Etlerin, oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde
değil, yine buzdolabının alt bölmesinde çözünmesi sağlanmalıdır. Derin
dondurucuda saklanan etin buzdolabının sebzelik kısmının üstüne konularak
çözünmesi beklenebilir. Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba
üzerinde çözünme, oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı
açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirmektedir. Et hazırlamada
kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi
yapılmamalıdır” değerlendirmesini yaptı.
“MUTLU HUZURLU
BAYRAMLAR”
Son olarak herkesin bayramını kutlayan Uçar; Dini Bayramlar, tüm aile bireylerini bir
araya toplayan, sevgi ve mutluluğun göstergesi olarak simgelenen geniş
sofraların kurulduğu günlerdir. Kurban Bayramında, Bayram geleneklerimizden
olan tatlı, şeker tüketimine ek olarak kırmızı et tüketiminin miktarı ve
sıklığı artmaktadır. Bu dönemde şişmanlık, yüksek tansiyon, kalp-damar, mide ve
diyabet (şeker) hastalığı olan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri
gerekmektedir. Kurban bayramında; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine,
yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılması
için alınması gereken önlemlerin herkes için geçerli olduğu unutulmayıp her
zaman özen gösterilmelidir Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içeriği daha
yüksek olduğu için; kalp-damar hastalığı, diyabet (şeker) ve yüksek tansiyonu
olan kişiler, Kurban Bayramı’nda yağsız veya az yağlı etleri tercih etmeli ve
aşırıya kaçmamalıdır. Yeterli ve dengeli beslenme kurallarına dikkat ederek,
mutlu ve huzurlu bir bayram geçirmeniz dileğiyle, herkese hayırlı bayramlar
dilerim” şeklinde konuştu.
