Türkiye, normalleşme sürecinde vatandaşların günlük maske
ihtiyacının karşılanması adına önemli bir adım attı. Böylece Türkiye, dünyada
bu alanda standartları oluşturan üçüncü ülke oldu.
Standartta, virüse karşı korumada, kullanılan hijyenik bez
maskelerin sahip olması gereken özellikler belirlendi. Belirlenen
standartlarda, maskenin özellikleri, üretimi, tasarımı, temizleme, yıkama,
kurutma ve bağlantı durumlarının nasıl olması gerektiği ilk kez ortaya konuldu.
Söz konusu standartlar, TSE’nin internet sitesine yüklenerek erişime açıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı
Kabinesi toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Şimdi bez maske ile
ilgili yeni bir adım atıyoruz. Yıkanabilir bez maske standartları, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığımız, Ticaret Bakanlığımız, TSE, TÜBİTAK ve üreticilerle iş
birliği ile birlikte belirlendi. Bunlar için de bir üst fiyat tespit edilerek
satışına izin verilecek. Ayrıca bu ürünlerin ciddi bir ihracat potansiyeli
vardır.” ifadesini kullandı.
Standardın, TSE’nin internet sitesinde yayımlanmasının
ardından sosyal medya hesabından açıklama yapan Sanayi ve Teknoloji Bakanı
Mustafa Varank ise “Tasarımından üretimine, filtrasyon ekinliğinden
kullanım sonrası imhasına kadar, tüm aşamalarını belirlediğimiz ‘Bez Maske
Standartları’ yayımlandı. TSE’nin hazırladığı standartlara uygun bez maskeler,
günlük yaşamımızdaki kullan-at maskelerin alternatifi olacak.” ifadesini
kullandı.
ÜRETİM STANDARTLARI
BELİRLENDİ
Henüz semptom geliştirmemiş veya belirtisiz kalan enfekte
kişilerden solunum damlacıklarının atılımını en aza indirerek virüsün
yayılmasını azaltmak için kullanılan maskeler, standarda göre, küçük, orta ve
büyük boy olmak üzere üç şekilde sınıflandırıldı.
Standartta, maskenin hangi kumaşlardan üretilmesi gerektiği
de yer aldı. Buna göre, maske kumaşları sentetik veya doğal liflerden
geliştirilecek, dokuma, örme, triko ya da dokusuz tekstil yöntemiyle
üretilebilecek.
Maskenin sahip olması gereken özellikler ise şöyle
sıralandı:
“Bileşenlerinde yırtılma, bağlantı noktalarının ayrılma
bulunmamalı, nefes alabilir olmalı, uygun şekilde takılabilir ve rahat
giyilebilir şekilde tasarlanmalı. Tüm bileşenlerin temizliği ve dezenfeksiyonu
evde yapılması kolay olmalı, risk taşımayan malzemeler ile üretilmiş olmalı,
tahriş veya olumsuz sağlık etkileri bulunmayan kumaşlardan imal edilmeli,
kullanılan kumaş dayanıklı olmalı ve ürünün kullanım ömrü süresince bütünlüğünü
korumalı. Kullanıcıyla temas edebilecek kısımlarında kullanıcıyı
yaralayabilecek keskin kenarları bulunmamalı.”
MASKELERİN TASARIMINA
DA STANDART GETİRİLDİ
Hazırlanan standartla maskenin tasarımı da belirlendi. Buna
göre yüz maskesinin özelliklerini şunlar oluşturdu:
“Kullanıcının burun, ağız ve çenesi üzerine sıkı bir
şekilde takılabilmeli ve maskenin yan tarafları yüze tam oturmalı. Ayrıca
maskeler, buğu önleyici özelliği olan veya olmayan yüz koruması veya burun köprüsü
gibi ilave özelliklerin yanı sıra farklı şekillerde ve yapılarda
tasarlanmalı.”
Standartla bez maskelerin performansı üç gösterge üzerinden
ölçüldü. Göstergeler, “filtrasyon verimliliği”,
“solununabilirlik” ve “mikrobiyal yük” olarak belirlendi.
Bez maske standardında verimlilik oranı, en az yüzde 90 ve üzeri olarak
açıklandı.
TEMİZLEME, KURUTMA,
ETİKET VE AMBALAJLAMA DA STANDARTTA YER ALDI
TSE’nin hazırladığı standartla maskenin minimum kaç kez
yıkanması gerektiği belirlendi. Buna göre, kolayca takılıp çıkarılabilecek
şekilde tasarlanan maskeler, takılma sırasında aşırı sıkma ve rahatsızlığı
önlemek için yerinde tutacak kadar güçlü olması gerekiyor.
Öte yandan standarda göre maskenin performansını koruyacak
şekilde en az 5 yıkama ve kurutma döngüsüne dayanabilmesi de gerekiyor.
Etiket, ambalajlama ve satış standardına göre bez maskeler,
mekanik hasar ve bulaşmayı koruyacak şekilde ambalajlanacak, bu şekilde
piyasaya sürülmesi istenen maskelerin işaretleri de şeffaf, görünür ve okunur
olacak.
Öte yandan maskeyi takmak ve çıkarmak için de standart
belirtildi. Standartta, maskelerin takılması ve çıkartılmasında dikkat edilmesi
gereken hususlar, şu şekilde belirlendi:
“Maskeyi takarken ve çıkarırken bulaşmayı önlemek için
önce koruyucu eldivenler çıkarılmalı, eller sabun ve suyla yıkanmalı veya
dezenfektan ile ovalanmalı. Ardından da maskenin önüne dokunmadan maske
çıkarılmalı. Kullanılmaz hale gelen maskeler prosedüre göre; lastik bir torba
ile donatılmış bir kapta atılmalı.”
