TİHEK tarafından görevlendirilen 6 kişilik araştırma ve
inceleme heyeti, kurumun ikinci başkanı Mesut Kınalı başkanlığında Bolu’da
bulunan F Tipi Ceza İnfaz Kurumu ile ilde bulunan nezarethaneleri ziyaret etti.
Heyet, ziyaretler esnasında cezaevinde bulunan
mahkumlarla, nezarethanelerde gözaltına bulunan şüphelilerle görüştü.
Heyetin 3 gün süren inceleme ziyaretlerinin ardından hem
cezaevi yönetimi hem de ilgili kurumlarla paylaşılmak üzere rapor hazırladı.
TİHEK İkinci Başkanı Mesut Kınalı, yaptığı açıklamada, 3
günlük program kapsamında cezaeviyle nezarethanelere habersiz ziyaretler
gerçekleştirdiklerini kaydetti.
Kurum olarak yıl içinde 20 ile benzer ziyaretler
yapacaklarını anlatan Kınalı, “Kurum olarak 3 farklı görev kolumuz var.
Bunlardan birincisi insan haklarını genel anlamda korumak ve geliştirmek,
diğeri eşitliği sağlamak ve ayrımcılık ile mücadele etmek. Diğer ise kötü
muamele ve işkencenin önüne geçmek, onunla mücadele etmek.” dedi.
“Kötü muamele
ve işkenceye sıfır tolerans gösteriyoruz”
Kınalı, insanların iradesi dışında tutulduğu ve devlet
gözetimi altında olduğu yerlerdeki kişilerin durumlarını incelediklerini
aktardı.
Yaptıkları ziyaretler esnasında hem insan hak ihlalleri
hem de kötü muamele konularında detaylı inceleme yaptıklarına dikkati çeken
Kınalı, “Ziyaretlerimizden gördüğümüz sevindirici tarafı şu, kötü muamele
ve işkence hemen hemen sıfıra yaklaşmış durumda. Kötü muamele ile ilgili
şikayet yok. Olanın da zaten üzerine gidiyoruz. Avrupa’ya gidenler, orayı
görenler bizim cezaevlerinin onlardan daha iyi olduğunu söylüyorlar. Biz de
kurum olarak işkence ve kötü muameleye sıfır tolerans diyoruz. İnşallah onu
sağlayacağız.” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’deki
cezaevleri birçok Avrupa ülkesi ile aynı durumda “
TİHEK Üyesi Prof. Dr. Halil Kalabalık da insan haklarını
tartan bir terazi olmadığı için bu alanda yapılan çalışmaların tam anlamıyla
ölçülemediğini söyledi.
Türkiye’nin insan hakları bakımından 1980’li yıllardan
sonra çok büyük gelişme kaydettiğine vurgu yapan Kalabalık, “Türkiye
olarak, bu konudaki birçok uluslararası sözleşmeye tarafız. Uygulamada
sorunlarımız yok değil ancak Fransa’dan, İngiltere’den çok da geride
olmadığımızı çok rahat söyleyebiliriz.” şeklinde konuştu.
Kalabalık, Bolu ziyaretleri esnasında F Tipi Cezaevini
görerek buradaki mahkumlarla birebir görüşmeler yaptıklarını anlatarak,
“Mahkumların şikayetlerini dinledik. Zaten bu cezaevinde çok ağır cezalar
almış mahkumlar vardı. Hiç işkence ya da kötü muamele şikayetini görmedik.
Örneğin ‘Ranzamız eski, yatağımız eski, bunlar kötü muamele oluşturur mu?’ diye
sordular. ‘Dışarıya çıkmakta yeterli zaman tanımıyorlar.’ gibi şikayetler aldık
ama bunlar standart durumdur. Zaten cezaevi yönetimine tanınan takdir hakları
var. Cezaevlerinde takdir marjlarına riayet edildiği müddetçe, Fransa,
İngiltere veya Almanya ile aynı durumdayız.” şeklinde konuştu.
İnceleme gezisinde İnsan Hakları ve Eşitlik Uzmanı olarak
tüm mahkumlarla görüşen Nurullah Özgül ise “F Tipi Ceza İnfaz Kurumunda
pek çok koğuşa girdik. Yaklaşık 40-50 mahpusla görüştük. Onların şikayetlerini
dinledik. Bazı eksiklikleri bize ilettiler. Biz de bunları ilk etapta idare ile
paylaştık.” ifadelerini kullandı.
Bolu’da bulunan F Tipi Cezaevinde genelde örgüt suçundan
hüküm giyen kişilerin tutulduğuna değinen Özgül, şunları kaydetti:
“Bazı grupların kendilerine has istekleri oluyor.
Bazı noktalarda bu istekler abartılı da olabiliyor. Daha çok örgüt bünyesinde
haberleşme sağlamak ya da orada birlikte birtakım eğitim faaliyetleri yürütmek
kapsamında istekleri oluyor. Bu tip cezaevlerinde fiziksel koşullara ilişkin
çok bir şikayet olmuyor. Mesela yemek için hiçbir şikayet almadık. Bunun
dışında diğer fiziksel koşullara ilişkin de şikayetler olmadı. Daha çok sohbet
faaliyetlerine ilişkin talepler yoğunluktaydı.” diye konuştu.
